پروژههای مطرح روی شبکه سولانا؛ آشنایی با بهترینهای اکوسیستم
آیا تا به حال به این فکر کردهاید که چه چیز باعث شده بلاکچین سولانا با سرعت نور در دنیای کریپتو رشد کند؟ پاسخ این سوال تنها در سرعت بالای تراکنشها و کارمزدهای پایین خلاصه نمیشود؛ توان واقعی این شبکه در اکوسیستم زنده و پویای اطراف آن نهفته است. همین حال که این مقاله را میخوانید، صدها تیم در حال ساخت آینده Web 3.0 بر بستر سولانا هستند. شناخت پروژههای مطرح روی این شبکه نه تنها به شما دید عمیقتری نسبت به قابلیتهای این فناوری میدهد، بلکه فرصتهای سرمایهگذاری و استفاده از خدمات غیرمتمرکز (Decentralized) سوار بر این ساختار را نیز پیش روی شما قرار میدهد. در این مقاله از رودیو، قصد داریم با بهترین پروژههایی که این شبکه را به یکی از بازیگران اصلی دنیای کریپتو تبدیل کردهاند، آشنا میشویم.
چرا اکوسیستم سولانا اینقدر جذاب است؟
قبل از توضیح دادن درباره پروژهها، بهتر است به طور خلاصه دلیل محبوبیت سولانا را بررسی کنیم. سولانا با معماری منحصربهفرد خود، به ویژه مکانیزم اجماع اثبات تاریخ یا همان Proof of History، توانسته به چند مزیت کلیدی دست یابد:
- سرعت بالا: سولانا قادر به پردازش هزاران تراکنش در ثانیه (Transactions Per Second – TPS) است که آن را با سیستمهای مالی سنتی مانند ویزا و مستر (معادل سرویس شتاب) قابل مقایسه میکند.
- کارمزد پایین: هزینه انجام تراکنش در شبکه سولانا معمولاً کمتر از یک سنت است، این یعنی آن را برای برنامههایی با حجم تراکنش بالا، مانند بازیها و پرداختهای خرد، ایدهآل میسازد.
- مقیاسپذیری بالا: معماری سولانا برای رشد طراحی شده و میتواند بدون قربانی کردن تمرکززدایی، به کاربران بیشتری خدماترسانی کند.
این ویژگیها بستری مناسبی برای رشد پروژههای مطرح روی شبکه سولانا را فراهم کرده است. حال بیایید با چند مورد از بهترینهای این پروژهها آشنا شویم.
برترین پروژههای دیفای (DeFi) روی شبکه سولانا
دیفای یا امور مالی غیرمتمرکز (Decentralized Finance)، یکی از بزرگترین و فعالترین بخشهای اکوسیستم سولانا است. پروژههای زیر در این حوزه پیشرو هستند.
Raydium یا RAY | صرافی غیرمتمرکز و بازارساز خودکار
Raydium یک بازارساز خودکار (Automatic Market Maker – AMM) و ارائهدهنده نقدینگی است که بر روی صرافی غیرمتمرکز Serum ساخته شده است. این یعنی Raydium از مزایای هر دو دنیا بهرهمند است: هم نقدینگی استخرهای خود را دارد و هم به دفتر سفارشات (Order Book) مرکزی Serum دسترسی دارد. این ویژگی باعث میشود کاربران بهترین قیمت ممکن را برای معاملات خود دریافت کنند. علاوه بر تبادل توکن، Raydium امکاناتی مانند Yield Farming و Staking را نیز ارائه میدهد.
Marinade Finance یا MNDE | استیکینگ نقدینگی به زبان ساده
استیک کردن توکن SOL برای کمک به امنیت شبکه و کسب پاداش، یکی از فعالیتهای رایج است. اما وقتی SOL خود را استیک میکنید، دارایی شما قفل میشود. Marinade Finance این مشکل را با ارائه یک راهحل استیکینگ نقدینگی (Liquid Staking) حل کرده است. شما میتوانید SOL خود را در این پلتفرم استیک کنید و در ازای آن توکن mSOL دریافت کنید. mSOL نماینده SOL استیک شده شماست و ارزش آن به مرور زمان افزایش مییابد. مزیت بزرگ این است که میتوانید از mSOL در سایر پروتکلهای دیفای استفاده کنید و همزمان از پاداش استیکینگ نیز بهرهمند شوید.
Jito یا JTO | بهینهسازی بازدهی استیکینگ با MEV
Jito یکی دیگر از بازیگران بزرگ حوزه استیکینگ نقدینگی در سولانا است که با یک رویکرد نوآورانه، خود را از رقبا متمایز کرده است. Jito علاوه بر پاداشهای استاندارد استیکینگ، پاداشهای حاصل از MEV (Maximum Extractable Value) را نیز بین کاربران توزیع میکند. MEV سودی است که اعتبارسنجها (Validators) میتوانند با تغییر ترتیب تراکنشها در یک بلاک به دست آورند. Jito این درآمد اضافی را جمعآوری کرده و به هولدرهای توکن نقدینگی خود یعنی JitoSOL میدهد. این پروژه اخیراً با ایردراپ بزرگ خود توجه بسیاری را به خود جلب کرد.
غولهای NFT و گیمینگ در اکوسیستم سولانا

کارمزدهای پایین و سرعت بالای سولانا، آن را به بهشتی برای توکنهای نامشابه (NFT) و بازیهای بلاکچینی تبدیل کرده است.
Magic Eden – بازار پیشرو NFTها
Magic Eden بدون شک بازار (Marketplace) شماره یک NFT در اکوسیستم سولانا است. این پلتفرم با رابط کاربری ساده، کارمزدهای رقابتی و ابزارهای قدرتمند برای سازندگان و کلکسیونرها، توانست به سرعت جایگاه خود را به عنوان رهبر این حوزه تثبیت کند. از خرید و فروش ساده NFT گرفته تا ابزارهای لانچپد برای پروژههای جدید، Magic Eden یک اکوسیستم کامل برای علاقهمندان به NFT فراهم کرده است.
Star Atlas یا ATLAS & POLIS- یک متاورس فضایی جاهطلبانه
استار اطلس یکی از جاهطلبانهترین پروژههای مطرح روی شبکه سولانا در حوزه گیمینگ و متاورس است. این بازی که با استفاده از موتور گرافیکی Unreal Engine 5 ساخته میشود، یک دنیای علمی-تخیلی عظیم را به تصویر میکشد که در آن بازیکنان میتوانند به کاوش، مبارزه، تجارت و تشکیل اتحاد بپردازند. اقتصاد این بازی بر دو توکن استوار است: ATLAS به عنوان واحد پول درون بازی و POLIS به عنوان توکن حاکمیتی برای تصمیمگیریهای استراتژیک. Star Atlas نمونهای عالی از نسل جدید بازیهای بلاکچینی با کیفیت AAA است.
پروژههای زیرساخت فیزیکی غیرمتمرکز (DePIN)
DePIN حوزهای نوظهور است که هدف آن ایجاد و مدیریت زیرساختهای دنیای واقعی (مانند شبکههای بیسیم یا سرورهای ابری) به صورت Decentralized است. سولانا به دلیل توان پردازشی بالا، به خانه اصلی این پروژهها تبدیل شده است.
Helium یا HNT – شبکه اینترنت اشیاء مردمی
Helium یک شبکه بیسیم غیرمتمرکز برای دستگاههای اینترنت اشیاء (IoT) است. افراد میتوانند با راهاندازی دستگاههای Hotspot، پوشش شبکه را در منطقه خود فراهم کرده و در ازای آن توکن HNT کسب کنند. این پروژه که اخیراً از بلاکچین اختصاصی خود به سولانا مهاجرت کرده، نمونهای موفق از قدرت DePIN برای ایجاد زیرساختهای جهانی با مشارکت مردم است.
Render Network یا RNDR – آینده رندرینگ گرافیکی غیرمتمرکز
Render Network یک بازار غیرمتمرکز برای قدرت پردازش گرافیکی (GPU) است. هنرمندان و استودیوهایی که نیاز به رندر کردن پروژههای سهبعدی سنگین دارند، میتوانند به جای خرید تجهیزات گرانقیمت، قدرت محاسباتی مورد نیاز خود را از افرادی که GPUهای بیکار دارند، اجاره کنند. این پروژه نیز اخیراً به سولانا منتقل شده تا از سرعت و کارایی این شبکه برای مدیریت پرداختهای خرد و سریع بهرهمند شود.
کیف پولها و ابزارهای ضروری سولانا
برای تعامل با این اکوسیستم شگفتانگیز، به یک کیف پول مناسب نیاز دارید.
Phantom Wallet – دروازه ورود به اکوسیستم
فانتوم محبوبترین و پراستفادهترین کیف پول در شبکه سولانا است، این کیف پول که به صورت افزونه مرورگر و اپلیکیشن موبایل در دسترس است. با رابط کاربری زیبا و کاربرپسند خود، مدیریت توکنها، NFTها و تعامل با برنامههای غیرمتمرکز (dApps) را بسیار آسان کرده.
نتیجهگیری
همانطور که مشاهده کردید، اکوسیستم سولانا بسیار فراتر از یک رمزارز برای سرمایهگذاری است. این شبکه میزبان مجموعهای متنوع و نوآور از پروژهها در حوزههای دیفای، NFT، گیمینگ و DePIN است که هر کدام در حال ساختن گوشهای از آینده غیرمتمرکز هستند. از صرافیهای پیشرفته مانند Raydium تا متاورسهای جاهطلبانهای مثل Star Atlas، پروژههای مطرح روی شبکه سولانا نشاندهنده پتانسیل عظیم این بلاکچین برای تغییر صنایع مختلف هستند. با ادامه رشد و بلوغ این اکوسیستم، بدون شک شاهد ظهور پروژههای شگفتانگیز بیشتری خواهیم بود.
نظر شما چیست؟ کدام یک از این پروژهها توجه شما را بیشتر جلب کرد؟ آیا پروژه دیگری وجود دارد که فکر میکنید باید در این لیست قرار میگرفت و ما به آن اشاره نکردیم؟ نظرات خود را در بخش دیدگاهها با ما و دیگران به اشتراک بگذارید! برای آشنایی عمیقتر با مفاهیم پایهای، پیشنهاد میکنیم دیگر مقاله رودیو با عنوان تفاوت سولانا و اتریوم؛ کدام بهتر است؟ را مطالعه کنید.