وقتی از بلاکچین و رمزارز صحبت میکنیم، ذهن بیشتر ما ناخودآگاه سراغ بیتکوین میرود؛ رمزارزی که مفهوم پول غیرمتمرکز را وارد دنیای مالی کرد اما نوآوری واقعی دنیای بلاکچین زمانی رخ داد که اتریوم پا به عرصه گذاشت و قابلیتهایی فراتر از انتقال ارزش را ممکن ساخت. اتریوم بستری است که امکان ساخت و اجرای «برنامهها، قراردادها و خدمات مالی» را بدون نیاز به واسطه فراهم میکند و در عمل، زیرساختی برای نسل بعدی اینترنت یعنی Web3 میسازد.
از سال ۲۰۱۵ تا امروز، اتریوم از یک پروژه آزمایشی به اکوسیستمی گسترده تبدیل شده که میلیونها کاربر و هزاران پروژه بر بستر آن فعال هستند. این شبکه نهتنها امکان انتقال پول را فراهم میکند، بلکه به توسعهدهندگان اجازه میدهد که منطق مالی، توافقهای دیجیتال، بازارهای غیرمتمرکز و حتی سازمانهای خودگردان را روی بلاکچین پیادهسازی کنند؛ همین ویژگیها باعث شده بسیاری آن را «کامپیوتر جهانی» بنامند؛ زیربنایی که میتواند ساختار اقتصاد و اینترنت آینده را دگرگون کند.
اتریوم چیست و چه هدفی دارد؟
اتریوم (Ethereum) یک بلاکچین عمومی، متنباز و قابلبرنامهنویسی است که فراتر از مفهوم «پول دیجیتال» عمل میکند. برخلاف بیتکوین که هدف اصلی آن انتقال و ذخیره ارزش است، اتریوم بستری برای اجرای قراردادهای هوشمند (Smart Contracts) و برنامههای غیرمتمرکز (dApps) فراهم میکند؛ یعنی نرمافزارهایی که بدون نیاز به واسطه و با تضمین اجرای خودکار کد، فعالیت میکنند. در این شبکه، هزاران رایانه (گره) در سراسر جهان با هم در ارتباط هستند و روی یک دفترکل مشترک به اجماع میرسند تا تراکنشها و دستورات برنامهها را پردازش کنند. توکن بومی آن یعنی اتر (ETH) نقش «سوخت شبکه» را دارد و برای پرداخت کارمزد تراکنشها و محاسبات استفاده میشود؛ این مکانیزم هم به امنیت سیستم کمک و هم انگیزه اقتصادی برای مشارکتکنندگان ایجاد میکند.
اتریوم فقط یک پلتفرم تکنولوژیک نیست بلکه پروژهای با چند هدف کلیدی است که مسیر تحول اقتصاد دیجیتال را شکل میدهد؛
- ایجاد زیرساخت برای Web3
اتریوم میخواهد پایهای برای اینترنت نسل جدید باشد؛ جایی که کاربران نهتنها دادههای خود بلکه مالکیت دیجیتال، داراییها و منطق مالی خود را نیز کنترل کنند.
- کاهش هزینه اعتماد
این شبکه تلاش میکند وابستگی به واسطههای متمرکز مانند بانکها، صرافیها یا شرکتهای نرمافزاری را کاهش دهد تا تعاملات دیجیتال مستقیمتر و کمهزینهتر شوند.
- حذف واسطهها و تمرکززدایی
با استفاده از قراردادهای هوشمند، کاربران میتوانند خدمات مالی، بازارها و حتی سازمانها را بدون نیاز به نهاد مرکزی ایجاد و اداره کنند.
- مقاومت مقابل سانسور و افزایش شفافیت
همه فعالیتها روی یک دفترکل عمومی و غیرقابلتغییر ثبت میشوند؛ بنابراین هیچ نهاد یا دولتی نمیتواند آنها را سانسور یا دستکاری کند.
- پشتیبانی از نوآوری سریع
معماری باز و قابلترکیب اتریوم به توسعهدهندگان اجازه میدهد که برنامههای جدید را بهسرعت بسازند و با سایر پروژهها ادغام کنند.
- تبدیلشدن به لایه تسویه جهانی
در چشمانداز بلندمدت، اتریوم میخواهد به زیرساختی تبدیل شود که پرداختها، قراردادها و تراکنشهای اقتصادی جهانی روی آن انجام شوند و حتی به لایه تسویه و محاسبات جهانی برای اقتصاد دیجیتال بدل شود.
در مجموع، اتریوم فقط یک شبکه بلاکچینی نیست بلکه زیربنایی برای بازآفرینی ساختار اینترنت و اقتصاد در قالبی غیرمتمرکز، شفاف و مالکیتمحور است.
از ایده تا اجرا تاریخچه شکلگیری اتریوم
داستان اتریوم از سال ۲۰۱۳ آغاز شد؛ زمانی که ویتالیک بوترین (Vitalik Buterin)، برنامهنویس روسی-کانادایی و از اعضای اولیه جامعه بیتکوین به این نتیجه رسید که بلاکچین میتواند فراتر از یک دفتر ثبت تراکنش عمل کند. بیتکوین در آن زمان صرفا برای انتقال و ذخیره ارزش طراحی شدهبود اما ویتالیک معتقد بود میتوان از همان فناوری برای اجرای برنامهها و قراردادهایی استفاده کرد که بدون واسطه و بهصورت خودکار عمل کنند. او این ایده را در قالب «اتریوم» مطرح کرد؛ پلتفرمی که نهفقط پول بلکه «منطق» را نیز به بلاکچین میآورد.
در سال ۲۰۱۴، پروژه اتریوم از طریق یک عرضه اولیه (ICO) بیش از ۱۸ میلیون دلار سرمایه جذب کرد و در ژوئیه ۲۰۱۵، شبکه اصلی (Mainnet) آن راهاندازی شد. از آن زمان تاکنون، اکوسیستم اتریوم بهطور پیوسته گسترش یافته و هزاران توسعهدهنده، شرکت، استارتآپ و سرمایهگذار به آن پیوستهاند. این شبکه در طول مسیر خود بهروزرسانیهای مهمی مانند «Merge» (تغییر مکانیزم اجماع از اثبات کار به اثبات سهام) را تجربه کرده و با پذیرش گسترده در حوزههایی مثل DeFi،NFT و DAO جایگاهش را بهعنوان دومین بلاکچین مهم دنیا پس از بیتکوین، تثبیت کرده است. امروز اتریوم نهفقط یک پروژه بلکه ستون فقرات دنیای بلاکچین محسوب میشود و مهاجرت موفق به PoS در ۲۰۲۲ مسیر ارتقاهای بعدی آن را هموار کرد.
قراردادهای هوشمند؛ قلب تپنده اتریوم
یکی از مهمترین نوآوریهایی که اتریوم را از نسل اول بلاکچینها متمایز میکند، مفهوم قرارداد هوشمند (Smart Contract) است. قرارداد هوشمند در واقع یک برنامهی خوداجرا است که روی بلاکچین مستقر میشود و طبق شرایط از پیش تعیینشده، بدون نیاز به واسطه، تصمیمگیری و اجرا میکند. بهجای آنکه دو طرف برای انجام یک توافق به بانک، وکیل یا نهاد ثالث اعتماد کنند، منطق توافق بهصورت کد نوشته میشود و شبکه تضمین میکند که این کد دقیقاً طبق دستور اجرا شود. از انتقال دارایی گرفته تا پرداخت وام، صدور بیمهنامه یا اجرای رأیگیری، همهچیز میتواند از طریق قراردادهای هوشمند انجام شود.
اهمیت قراردادهای هوشمند در این است که آنها قابلیت اعتماد، شفافیت و خودکارسازی را به فرایندهایی میآورند که قبلا نیازمند واسطههای انسانی یا سازمانی بودند. چون این قراردادها پس از انتشار معمولا غیرقابلتغییرند (مگر آنکه از ابتدا امکان ارتقا یا حاکمیت در کد پیشبینی شده باشد) و همه میتوانند کد خود را ببینند، ریسک تقلب و سوءاستفاده به حداقل میرسد. همین ویژگی باعث شده اتریوم به زیرساخت اصلی برای امور مالی غیرمتمرکز (DeFi)، توکنهای غیرقابلتعویض (NFT)، بازیهای بلاکچینی و سازمانهای خودگردان غیرمتمرکز (DAO) تبدیل شود. در واقع، قراردادهای هوشمند نهتنها قلب تپنده اتریوم بلکه نیروی محرکهای هستند که اقتصاد غیرمتمرکز جدید را ممکن میسازند.
اتر(ETH) فراتر از یک رمزارز، ستون امنیت و اقتصاد اتریوم
اتر(ETH)، توکن بومی شبکه اتریوم و یکی از مهمترین رمزارزهای بازار است. اگر اتریوم را بهعنوان یک «کامپیوتر جهانی» در نظر بگیریم، اتر سوختی است که این کامپیوتر را روشن نگه میدارد. هر زمان که کاربر بخواهد تراکنشی انجام دهد، قرارداد هوشمندی را اجرا کند یا برنامهای غیرمتمرکز را بهکار گیرد، باید کارمزدی پرداخت کند که در قالب اتر پرداخت میشود. این کارمزد که به آن گس (Gas) میگویند، هزینه محاسباتی و پردازشی شبکه را پوشش میدهد.
نقش اتر در امنیت و اقتصاد شبکه
اتر فقط یک ابزار پرداخت نیست؛ بلکه بخش مهمی از سازوکار امنیتی و اقتصادی اتریوم را شکل میدهد. پس از بهروزرسانی بزرگ مرج در سال ۲۰۲۲، شبکه از مکانیزم «اثبات سهام» (PoS) استفاده میکند. در این مدل، کاربران میتوانند با قفلکردن اتر خود در شبکه (به این فرایند استیکینگ گفته میشود) در تایید تراکنشها مشارکت کنند و در ازای آن پاداش دریافت کنند. هر چه میزان اتر استیکشده بیشتر باشد، امنیت شبکه نیز افزایش مییابد.
چرا اتر فراتر از یک رمزارز معمولی است؟
اتر علاوه بر کاربردهای درون شبکه، نقش مهمی در اکوسیستم گستردهتری ایفا میکند. از آن میتوان بهعنوان وثیقه در پلتفرمهای وامدهی دیفای استفاده کرد، هزینه ساخت NFTها را پرداخت، یا حتی در پرداختهای بینالمللی بهره برد. رشد پروژههای بلاکچینی و افزایش کاربردهای واقعی باعث شده اتر از یک «توکن مصرفی» صرف، به یک دارایی با نقش چندوجهی در اقتصاد دیجیتال تبدیل شود.
ماشین مجازی اتریوم (EVM)مغز پردازشگر بلاکچین
یکی از بخشهای حیاتی و درعینحال کمتر شناختهشدهی اتریوم، ماشین مجازی اتریوم (Ethereum Virtual Machine یا EVM) است. این ماشین در واقع یک محیط اجرایی جهانی و توزیعشده است که تمام قراردادهای هوشمند و برنامههای غیرمتمرکز روی آن اجرا میشود. وقتی توسعهدهنده کدی را روی شبکه بارگذاری میکند، این کد در قالب بایتکد به EVM ارسال میشود و EVM وظیفه دارد آن را بهطور دقیق و بدون تغییر اجرا کند. نکته مهم اینجاست که EVM روی هزاران نود در سراسر جهان بهصورت همزمان اجرا میشود و نتیجه نهایی همه آنها باید یکسان باشد تا شبکه به اجماع برسد.
اهمیت EVM در این است که به توسعهدهندگان امکان میدهد برنامههایی قابلاعتماد و مستقل از محیط محلی بسازند. بدون توجه به نوع سختافزار، سیستمعامل یا مکان جغرافیایی نودها، همه قراردادها دقیقا به یک شکل اجرا میشوند. این ویژگی باعث میشود که اتریوم مانند یک «کامپیوتر واحد جهانی» عمل کند و توسعهدهندگان بتوانند با استفاده از زبانهای برنامهنویسی مثل Solidity و Vyper برنامههایی بسازند که هیچکس نتواند عملکردشان را متوقف یا تغییر دهد. در نتیجه، EVM نهتنها مغز اجرایی بلاکچین اتریوم است، بلکه پایه اعتمادپذیری و مقاومت در برابر سانسور کل شبکه نیز بهشمار میآید.
کاربردهای اصلی اتریوم در دنیای واقعی
اتریوم در طول کمتر از یک دهه از یک پروژه آزمایشی به زیرساختی تبدیل شده که صدها میلیارد دلار دارایی و میلیونها کاربر را پشتیبانی میکند. دلیل این رشد، کاربردهای گسترده و متنوعی است که این شبکه در حوزههای مالی، اقتصادی و حتی فرهنگی پیدا کرده است. یکی از مهمترین این حوزهها، امور مالی غیرمتمرکز (DeFi) است؛ مجموعهای از پروتکلها و برنامهها که بدون بانک یا نهاد واسط، خدماتی مانند وامدهی، سپردهگذاری، معامله و بیمه را روی بلاکچین ارائه میدهند. کاربران میتوانند با اتصال کیفپول خود، دارایی قرض بگیرند، سود دریافت کنند یا در تامین نقدینگی شرکت کنند، آنهم بدون نیاز به احراز هویت سنتی یا اعتماد به واسطه متمرکز.
کاربرد مهم دیگر، توکنهای غیرقابلتعویض (NFT) است که روی اتریوم بهصورت گسترده توسعه یافتهاند. NFTها به کاربران اجازه میدهند مالکیت آثار دیجیتال، بلیت رویدادها، آیتمهای درونبازی و حتی اسناد واقعی را در قالب توکنهای منحصربهفرد ثبت و معامله کنند. علاوه بر اینها، اتریوم بستر شکلگیری سازمانهای خودگردان غیرمتمرکز (DAO) شده است؛ نهادهایی که بهجای مدیر و هیاتمدیره، با کد و رایگیری اعضا اداره میشوند. حوزههای دیگری مثل بازیهای بلاکچینی، بازارهای پیشبینی، هویت دیجیتال و پرداختهای بینالمللی نیز بهسرعت در حال رشد هستند و همگی از قابلیتهای قرارداد هوشمند و امنیت شبکه اتریوم بهره میبرند. این تنوع کاربرد باعث شده اتریوم نهتنها یک رمزارز یا پلتفرم فنی، بلکه زیربنایی برای اقتصاد دیجیتال آینده تلقی شود.
مقیاسپذیری و لایهدومها چالش بزرگ و مسیر پیشرو
یکی از چالشهای اصلی اتریوم از ابتدا تا امروز، مقیاسپذیری بوده است؛ یعنی توانایی شبکه برای پردازش تعداد بالایی از تراکنشها در زمان کوتاه و با کارمزد پایین. در حالت فعلی، اتریوم در لایه 1 تنها میتواند حدود ۱۵ تراکنش در ثانیه پردازش کند که در مقایسه با سیستمهای متمرکز بانکی یا پرداخت مانند Visa بسیار پایینتر است. همین محدودیت باعث میشود در زمانهایی که تقاضا برای استفاده از شبکه زیاد میشود، کارمزد تراکنشها (گس) افزایش یابد و سرعت تایید کاهش پیدا کند. این مساله یکی از مهمترین موانع برای پذیرش گستردهی اپلیکیشنهای غیرمتمرکز و استفاده روزمره از اتریوم است.
برای حل این مشکل، جامعه توسعهدهندگان راهکارهای مختلفی را تحت عنوان لایه ۲ (Layer 2) ارائه کردهاند. لایه۲ها پروتکلهایی هستند که خارج از زنجیره اصلی اتریوم تراکنشها را پردازش میکنند و تنها نتیجه نهایی را روی بلاکچین ثبت میکنند. این کار باعث میشود سرعت شبکه بهطور چشمگیری افزایش و هزینهها بهطور قابل توجهی کاهش پیدا کند.
از مهمترین این راهحلها میتوان به رولآپها (Rollups) مانند Arbitrum Optimism ،zkSync و Base اشاره کرد که بهسرعت در حال جذب کاربران و پروژهها هستند. همچنین راهکارهایی مانند سایدچینها (Sidechains) و کانالهای پرداخت نیز نقش مهمی در گسترش مقیاسپذیری ایفا میکنند. این مسیر نشان میدهد که اتریوم نهتنها به چالش مقیاسپذیری آگاه است، بلکه با نوآوریهای فنی در حال ساخت زیرساختی است که بتواند میلیاردها کاربر را پشتیبانی کند.
رقبای اتریوم و نبرد برای سلطه
موفقیت اتریوم در تبدیلشدن به بستر اصلی قراردادهای هوشمند، باعث شده پروژههای متعددی برای تصاحب بخشی از این بازار پرارزش وارد میدان شوند. این رقبا معمولا با تمرکز بر حل نقاط ضعف اتریوم، مانند سرعت پایین، کارمزد بالا یا تجربه کاربری پیچیده سعی دارند سهمی از کاربران و توسعهدهندگان را جذب کنند. از شناختهشدهترین آنها میتوان به سولانا (Solana) اشاره کرد که با توان پردازش هزاران تراکنش در ثانیه و کارمزد بسیار پایین، توجه بسیاری از پروژههای دیفای و NFT را به خود جلب کرده است. همچنین آوالانچ (Avalanche) با الگوریتم اجماع سریع و قابلیت راهاندازی زیرشبکههای اختصاصی، و پولکادات (Polkadot) با تمرکز بر قابلیت همکاری بینزنجیرهای، هر یک بخش خاصی از بازار را هدف گرفتهاند.
با وجود رقابت شدید، اتریوم همچنان برتری شبکهای (Network Effect) قابلتوجهی دارد. اکوسیستم بالغ توسعهدهندگان، ابزارهای پیشرفته، نقدینگی بالا و استانداردهای گستردهای مانند ERC-20 و ERC-721 باعث شده مهاجرت کامل به رقبای جدید برای بسیاری از پروژهها دشوار باشد. در واقع، بخش زیادی از رقبا بهجای حذف اتریوم، بهعنوان مکمل یا لایههای تخصصی در کنار آن عمل میکنند. برخی نیز با سازگاری با ماشین مجازی اتریوم (EVM) عملا خود را در اکوسیستم آن ادغام کردهاند. بنابراین، آینده بیشتر شبیه به یک اکوسیستم چندزنجیرهای (Multichain) خواهد بود تا یک نبرد صفر و یکی. در چنین فضایی، اتریوم نقش ستون اصلی را ایفا میکند و سایر بلاکچینها بهعنوان راهحلهای مکمل برای نیازهای خاصتر در کنار آن قرار میگیرند.
چشمانداز اتریوم و آینده اقتصاد دیجیتال
اتریوم امروز تنها یک شبکه بلاکچین نیست؛ بلکه ستون فقرات دنیای مالی غیرمتمرکز و زیربنای بسیاری از نوآوریهای دیجیتال محسوب میشود. از قراردادهای هوشمند و برنامههای غیرمتمرکز گرفته تا NFTها، دیفای و سازمانهای خودگردان، بخش بزرگی از تحولات بلاکچین بر دوش این پلتفرم بنا شده است. با وجود این، مسیر پیشِروی آن هنوز به پایان نرسیده و رشد و بلوغ آن به مجموعهای از عوامل فنی، اقتصادی و حقوقی گره خورده است.
نخستین گام در این مسیر، نهادینهسازی است؛ حضور بانکها، صندوقها و دولتها در اکوسیستم بلاکچین، تقاضا برای زیرساختهای اتریوم را بهطور چشمگیری افزایش خواهد داد. در کنار آن، پیشرفتهای فنی و گسترش راهکارهای لایه ۲، ظرفیت شبکه را بالا میبرد و کارمزدها را کاهش میدهد. همچنین، شفافتر شدن قوانین و مقررات و شکلگیری چارچوبهای حقوقی مشخص میتواند اعتماد سازمانها و سرمایهگذاران را افزایش دهد. در نهایت، پذیرش بیننسلی و گسترش سواد مالی دیجیتال نقش مهمی در عمق بخشیدن به کاربردهای اتریوم خواهد داشت.
در جمعبندی نهایی، چشمانداز اتریوم دیگر صرفا بهعنوان یک رمزارز خلاصه نمیشود؛ بلکه آینده آن با نقشآفرینی بهعنوان «سیستمعامل اقتصاد دیجیتال» گره خورده است. این شبکه میتواند نقطه اتصال دنیای سنتی مالی با جهان غیرمتمرکز باشد؛ جایی که ارزش، قرارداد، مالکیت و نوآوری همگی در قالبی شفاف، امن و جهانی جریان مییابند. چه توسعهدهنده باشید، چه سرمایهگذار یا کاربر، شناخت اتریوم دیگر یک انتخاب نیست؛ بلکه گامی ضروری برای درک و حضور فعال در آینده اقتصاد دیجیتال است.
سوالات متداول کاربران
۱) اتریوم چیست؟
اتریوم یک بلاکچین عمومی، متنباز و قابلبرنامهنویسی است که علاوه بر انتقال ارزش، امکان اجرای قراردادهای هوشمند و ساخت برنامههای غیرمتمرکز (dApps) را فراهم میکند.
۲) تفاوت اتریوم با بیتکوین چیست؟
بیتکوین عمدتاً برای انتقال و ذخیره ارزش طراحی شده است، اما اتریوم یک پلتفرم برنامهپذیر است که میتواند قراردادهای هوشمند، اپلیکیشنهای مالی و خدمات دیجیتال را بدون واسطه اجرا کند.
۳) قرارداد هوشمند در اتریوم چیست و چه کاربردی دارد؟
قرارداد هوشمند یک برنامه خوداجراست که روی بلاکچین ذخیره میشود و وقتی شرایط از پیش تعیینشده رخ دهد، بهصورت خودکار اجرا میشود. این فناوری برای خدماتی مثل وامدهی، معاملات، بیمه، رأیگیری و توافقهای دیجیتال کاربرد دارد.
۴) اتر (ETH) چیست و چرا مهم است؟
اتر توکن بومی شبکه اتریوم است. از ETH برای پرداخت کارمزد تراکنشها (Gas) و اجرای قراردادهای هوشمند استفاده میشود و همچنین نقش کلیدی در امنیت شبکه و اقتصاد اکوسیستم اتریوم دارد.
۵) گس (Gas) در اتریوم یعنی چه؟
گس هزینهای است که کاربران برای انجام تراکنش یا اجرای قرارداد هوشمند در شبکه اتریوم پرداخت میکنند. این هزینه به میزان محاسبات موردنیاز و شلوغی شبکه وابسته است و با ETH پرداخت میشود.
۶) اتریوم بعد از مرج (Merge) چه تغییری کرد؟
بعد از مرج در سال ۲۰۲۲، اتریوم از مکانیزم اثبات کار (PoW) به اثبات سهام (PoS) مهاجرت کرد. در این مدل، امنیت شبکه از طریق استیکینگ ETH توسط اعتبارسنجها تامین میشود.
۷) استیکینگ اتریوم چیست و چه فایدهای دارد؟
استیکینگ یعنی قفلکردن ETH برای مشارکت در تایید تراکنشها و تامین امنیت شبکه. در ازای این مشارکت، کاربران میتوانند پاداش دریافت کنند (بسته به شرایط شبکه و روش استیکینگ).
۸) ماشین مجازی اتریوم (EVM) چیست؟
EVM محیط اجرایی اتریوم است که قراردادهای هوشمند و برنامههای غیرمتمرکز در آن اجرا میشوند. این سیستم باعث میشود کدها در همه نودها دقیقاً یکسان اجرا شوند و شبکه به اجماع برسد.
۹) چرا کارمزدهای اتریوم گاهی خیلی بالا میشود؟
چون ظرفیت پردازش تراکنشها در لایه ۱ محدود است. وقتی تقاضا برای استفاده از شبکه زیاد شود، کاربران برای سریعتر تایید شدن تراکنشها کارمزد بیشتری پیشنهاد میدهند و همین باعث افزایش گس میشود.
۱۰) لایه دوم (Layer 2) اتریوم چیست و چه مشکلی را حل میکند؟
لایه دوم راهکارهایی هستند که تراکنشها را خارج از زنجیره اصلی پردازش میکنند و فقط نتیجه نهایی را روی اتریوم ثبت میکنند. این کار باعث افزایش سرعت و کاهش هزینهها میشود.
۱۱) رولآپها (Rollups) چه هستند و چرا مهماند؟
رولآپها نوعی راهکار لایه دوم هستند که تعداد زیادی تراکنش را دستهبندی میکنند و بهصورت فشرده روی شبکه اصلی ثبت میکنند. این روش به مقیاسپذیری کمک میکند و هزینهها را پایین میآورد.
۱۲) مهمترین کاربردهای اتریوم در دنیای واقعی چیست؟
اتریوم بیشتر برای حوزههایی مثل دیفای (وامدهی و معامله بدون بانک)، NFT (مالکیت دیجیتال)، DAO (سازمانهای خودگردان)، بازیهای بلاکچینی، پرداختهای بینالمللی و هویت دیجیتال استفاده میشود.
۱۳) آیا اتریوم رقبای جدی دارد؟
بله، شبکههایی مثل سولانا، آوالانچ و پولکادات تلاش میکنند با سرعت و کارمزد کمتر رقابت کنند. اما اتریوم هنوز به دلیل اثر شبکهای، ابزارهای توسعه گسترده و نقدینگی بالا جایگاه قدرتمندی دارد.
۱۴) آیا آینده اتریوم به اکوسیستم چندزنجیرهای (Multichain) ختم میشود؟
احتمال زیادی دارد. بسیاری از بلاکچینها بهجای حذف اتریوم، بهعنوان مکمل در کنار آن فعالیت میکنند و برخی هم با EVM سازگار هستند؛ بنابراین آینده میتواند ترکیبی از چند شبکه تخصصی باشد.
۱۵) اتریوم چه نقشی در آینده Web3 دارد؟
اتریوم یکی از اصلیترین زیرساختهای Web3 است؛ جایی که کاربران مالک دادهها و داراییهای دیجیتال خود هستند و خدمات مالی و دیجیتال بدون واسطه اجرا میشود. به همین دلیل اتریوم میتواند نقش «سیستمعامل اقتصاد دیجیتال» را ایفا کند.
